Πλατεία Οδησσού, Πειραιάς

Πλατεία Οδησσού, ούτε γνώριζα πριν ένα χρόνο την ύπαρξή της. Το όνομα της άγνωστο σε εμένα. Όχι ότι δεν είχα περάσει από εκεί, την θεωρούσα όμως ως την πλαϊνή έξοδο του τερματικού σταθμού του ΗΣΑΠ στον Πειραιά. Ώσπου πέρυσι χρειάστηκε να πάω στο Εμπορικό και Βιομηχανικό Επιμελητήριο του Πειραιά και η διεύθυνσή του ήταν Λουδοβίκου 1, Πλατεία Οδησσού. Αναρωτιόμουν που στην ευχή μπορεί να βρίσκεται. Το έψαξα λοιπόν στο χάρτη της Google  και με έκπληξη διαπίστωσα ότι επρόκειτο για την Πλατεία του σταθμού του Ηλεκτρικού. Αναφώνησα "Α! στον Ηλεκτρικό". Ανακάλυψα δε την πινακίδα της πλατείας που είναι γραμμένη στα ελληνικά και τα ...ρωσικά (σε δύο σημεία του σταθμού παρακαλώ). Άραγε γιατί; αναρωτιέμαι αλλά δεν βρήκα ακόμη την απάντηση. Την οδό Λουδοβίκου δεν την βρήκα, μπροστά από το Ε|ΒΕΠ η πινακίδα του δρόμου γράφει Ναυαρίνου! Η πλατεία βέβαια έμαθα ότι ονομαζεται/ονομαζόταν (;) και Λουδοβίκου και Ρούσβελτ (;)

Το πιστεύετε ότι ενώ άπειρες φορές έχω κατέβει στον Πειραιά, πάντα μες στη φούρια να τελειώσω γρήγορα γρήγορα ό,τι δουλειές έχω, ποτέ δεν έδωσα σημασία στο γύρω χώρο. Να πω και την αλήθειά μου τον θεωρούσα βρώμικο και υποβαθμισμένο. Ούτε καν είχα μπει στον κόπο να κοιτάξω έστω και μια φορά αριστερά μου το υπέροχο κτίριο που στεγάζει το ΕΒΕΠ και δεσπόζει της πλατείας! "Το κτίριο του Ε.Β.Ε.Π. συγκαταλέγεται μεταξύ των λίγων θαυμαστών αρχιτεκτονικών δημιουργημάτων της πόλης μας. Κατασκευάστηκε με πολύ κόπο και οικονομικές θυσίες επιχειρηματιών που τους ένωνε το μεράκι και η αγάπη για το επιχειρήν. Ήταν διακαής πόθος των ανδρών του μόχθου και της παραγωγικής δράσης η κατασκευή ενός επιβλητικού μεγάρου, ενός οίκου όπου θα στέγαζαν τις προσπάθειες, τις ελπίδες τους, τα όνειρά τους. Το λαμπρό αυτό κτίριο-κόσμημα οικοδομήθηκε (1949-1953) σε σχέδια των επιφανών αρχιτεκτόνων και μηχανικών της εποχής εκείνης Κυπριανού Μπίρη, Μιχ. Κανάκη και Δημ. Τριποδάκη.", γράφει στην επίσημη ιστοσελίδα του το ΕΒΕΠ - το αρχαιότερο επιμελητήριο στην Ελλάδα, το ξέρατε; 

Παρότι στην Αθήνα, εδώ και χρόνια σηκώνω το κεφάλι ψηλά να δω τα κτίρια της, που τόσο με εντυπωσιάζουν, διαπίστωσα ότι στον Πειραιά δεν το είχα κάνει ποτέ. Ετσι αποφάσισα να κοιτάξω και το κτίριο του σταθμού, το οποίο σημειωτέον ανακαινίστηκε, αναπαλαιώθηκε, αποκαταστάθηκε, δεν ξέρω και εγώ ακριβώς ποια εργασία έκαναν τότε ενόψει των Ολυμπιακών Αγώνων.  Με εντυπωσίασαν τα φοινικοειδή με τα φύλλα βεντάλια που δεν θυμάμαι ποτέ το όνομά τους, γνώριμη εικόνα θα μου πείτε, αλλά στο μυαλό μου ήρθαν εικόνες από τη "Λωξάντρα" όταν στο Φάληρο εμφανίζονταν καμήλες με εμπορεύματα προς πώληση! Αχνή ανάμνηση από ένα βιβλίο που έχω να διαβάσω εδώ και μια εικοσαετία (ελπίζω σωστή γιατί χρόνια την έχω στο μυαλό μου και βαριέμαι να ψάξω τώρα στη βιβλιοθήκη για να την επιβεβαιώσω. Αν έχω μπλέξει υποθέσεις λογοτεχνικών έργων θα στενοχωρηθώ - μου είναι οικεία η ανάμνηση όπως έχει).

Η Ναυαρίνου που περνά στην πάνω γωνία της πλατείας και συνεχίζει μετά τη Γούναρη ως Τσαμαδού (ή έτσι το αντιλαμβάνομαι εγώ)  με τα πολύχρωμα μικρά μαγαζιά που θυμίζουν Πειραιά της δεκαετίας του ΄50 (Ποτέ την Κυριακή, π.χ.) αλλά και τα ανακαινισμένα/αποκαταστημένα/αναπαλαιωμένα (πάρτε όποιο ταιριάζει στην περίσταση) κτίρια έτοιμα προς ενοικίαση αλλά και τα μοντέρνα κτίρια που στεγάζουν κυριως τράπεζες ή τα απρόσωπα πολυόροφα κτίρια της δεκαετίας 70 που στεγάζουν κυρίως δημόσιες υπηρεσίες, ένας αχταρμάς πολύβουων τάσεων ....

Η δυτικότροπη σκέψη μου θα με ωθούσε να επιζητω την εξαφάνιση των πρώτων και τη διατήρηση μόνο του αποστειρωμένου  απρόσωπου διάκοσμου που δεν θα θυμίζει ακριβώς Ευρώπη, αλλά το χρηματοοικονομικό κέντρο ή εμπορικό δρόμο οποιασδήποτε πόλης σε όλο το δυτικό κόσμο, είτε στον πρώτο είτε στον τρίτο κόσμο. Επειδή όμως τα τελευταία χρόνια αρχίζω να νοσταλγώ, να εκτιμώ, να γίνομαι παραδοσιακή ή οπισθοδρομική (πάρτε όποιο νομίζετε ότι ταιριάζει στην περίσταση), μ' αρέσουν και οι ...ανατολίτικες (όπως μας κατηγορούν οι Ευρωπαίοι) νότες, η αγορά με τα μικρομάγαζα, η βοή και η κοσμοσυρροή. Μ' αρέσει το μπέρδεμα των τάσεων και των στυλ. Λυπάμαι όμως για την καταστροφή και την ερείπωση των όμορφων κτιρίων, την κατάληψη των ισογείων τους από μικρομάγαζα που μπορεί να μ' αρέσουν κατά τ΄' άλλα αλλά ασελγούν στο κτίριο, ούτε συμφωνώ με την αντικατάστασή τους από απρόσωπα οικοδομήματα, είτε της δεκαετίας του 70 είτε της δεκαετίας του 2010. Ούτε όμως θέλω και την εν είδει μουσειακή αποκατάστασή τους, ως εκθέματα στερούμενα όμως ζωής. Τα κτίρια είναι για να κατοικούνται, για να εργάζονται άνθρωποι μέσα, για να στεγάζονται μαγαζιά και επιχειρήσεις, έτσι μόνο σου μιλούν. Δεν μου αρέσουν τα κτίρια-εκθέματα. 

Που θέλω να καταλήξω; Πιθανόν και πουθενά.